Ik eerst, egoïstisch?
Blog door Sylvia Niemantsverdriet, trainer en ervaringsdeskundige op mentale weerbaarheid & stressreductie. Speciaal geschreven op 30-10-2023 voor Rond je Gezond, vooruitlopend op de week van de werkstress > werkplezier.
Normaal gesproken doe ik mijn geluiddempende oordopjes al in nog voor de crew begint met het uitleggen van de veiligheidsinstructies. Maar op een of andere manier trokken de twee stewardessen in het midden van het gangpad met hun blauwe outfits mijn aandacht. Ze maakte er een echte show van en kregen nog net geen staande ovatie toen ze klaar waren en iedereen bedankten voor het luisteren. Als je vaker met het vliegtuig reist denk je misschien wel te weten wat je moet doen in geval van nood, maar hoe je echt reageert ontdek je pas als je midden in een crisissituatie zit. Een van de belangrijkste levenslessen die deze en al het vliegend personeel overal ter wereld voorafgaand aan een vlucht hun passagiers meegeven is: Bevestig eerst je eigen zuurstofmasker voordat je degene naast je helpt.
En ik noem het bewust een levensles want wat veel mensen niet weten is dat alles ‘neergooien’ waar je mee bezig bent om iemand anders te ‘helpen’, één van de vier oer-stressreacties van een mens is. Vechten, vluchten en bevriezen kennen de meesten wel, maar herkennen: problemen op proberen te lossen voor een ander, je eigen behoeften aan de kant te schuiven omdat iemand anders iets nodig heeft of maar weer ja zeggen tegen iets wat je eigenlijk niet wilt of kan, niet direct als een vorm van stress. Terwijl dat wel is wat veel mensen doen. Bijna obsessief voor anderen zorgen en haast vergeten dat je ook voor jezelf tijd nodig hebt om bij te komen, te ontprikkelen en weer op te laden. En voor anderen zorgen is ook heel zinvol en zeer nodig, maar je kunt pas echt goed zorgen voor de mensen om je heen als je eerst ook goed voor jezelf hebt gezorgd.
En ik denk, zeker met het oog op Brede Gezondheid en Positieve Gezondheid, dat we net als bij de veiligheidsinstructies in het vliegtuig ook meer aandacht en bewustwording mogen creëren voor het belang van eerst voor jezelf zorgen en daarna pas voor de ander. Want als jij omvalt is daar niemand mee geholpen…
Reactie Ilja van den Bos, kwartiermaker Positieve Gezondheid en lid van de werkgroep voor Rond je Gezond.
30-10-2023
Hoi Sylvia, wat een herkenbaar verhaal. Ik herinner me nog, van toen mijn kinderen jong waren, dat ik mezelf ook wel eens voorbij liep. Daardoor werd ik nogal kribbig op hen. Dan was ik dus vergeten mezelf aandacht te geven en werden mijn kinderen afgesnauwd, omdat ik baalde dat zij mijn agenda en tijdsschema bepaalden en ik geen tijd voor mezelf 'kreeg'. Gelukkig heb ik dit weten te veranderen en tijd en ruimte voor mijzelf leren maken. Maar het helpt ook wel dat ze nu wat groter zijn.
Toch heb ik nog steeds de neiging om direct in de houding te springen als ik iets kan doen voor mijn kinderen. Dus heb ik bij voorbeeld stamppot ingrediënten in huis, maar zegt mijn puber zo'n trek te hebben in tortilla's? Dan gooi ik acuut mijn plan om! Het gevolg was laatst dat we erg laat aten en ik daardoor bijna te laat kwam op mijn yoga avondje. Stress bij moeders, maar zoonlief heerlijk gegeten. Terwijl yoga voor mij een vorm is van zorgen voor mezelf: lichamelijk én mentaal én spiritueel. Kan je mij een tip geven Sylvia? Hoe voorkom ik dat ik steeds weer in de valkuil trap: om mijn zoon te willen pleasen, zodra hij maar een 'wens' uitspreekt?
Dankjewel vast!
Groet Ilja
Reactie Sylvia Niemantsverdriet
30-10-2023
Dag Ilja, Ik verwacht dat veel van onze lezers jouw situatie en 'worsteling' ook wel herkennen. Onze automatische piloot springt vanzelf aan zodra er een beroep ons wordt gedaan. En dat heeft de natuur heel slim gedaan. Want als we als vanzelf zorgen voor anderen, in behoeften van anderen willen voorzien of aardig en geliefd gevonden willen worden, maakt dat we minder snel afgewezen of buiten de groep vallen. In je eentje ben je namelijk veel kwetsbaarder dan in een groep. Die automatische piloot is net als in een vliegtuig heel nuttig als je je in een rustig luchtruim bevindt en er weinig onverwachte gebeurtenissen zullen zijn, mindless de aardappels schillen bijvoorbeeld. Maar die automatische piloot steekt inderdaad vooral de kop op als je al licht overprikkeld bent, veel aan je hoofd hebt en eigenlijk net iets te veel te gelijk probeert te doen. Als er dan nog een extra prikkel om de hoek komt kijken in de vorm van zoonlief met een bepaalde trek dan kan je hoofd daar slecht mee omgaan en is het makkelijker om in je zoons wens mee te gaan dan om er weerstand tegen te bieden.
Nu is dit natuurlijk ook niet het moment om in een yoga houding te springen, dus is het verstandiger om alert te blijven op nemen van meerdere kleinere pauzes door de dag heen. Jezelf toe te staan om even 10 minuten rustig een kop thee of koffie te drinken als je merkt dat je wat kribbig wordt na een paar uur werken. Tussen de middag even naar buiten te gaan voor wat zonlicht en frisse lucht. Proberen maar één ding tegelijkertijd te doen en vooral goed te blijven ademen. Je lijf en je ademhaling verraden altijd hoe je je voelt en of er een grens aan zit te komen. Dat is precies het moment om te vertragen in plaats van te versnellen en te bedenken wat je kunt doen om op dat moment goed voor jezelf te zorgen. En dat is dus niet altijd meegaan in de wensen van de mensen om je heen, of het in ieder geval op zo'n manier te doen dat jij op tijd op je yogales kan zijn.
Disclaimer: dit is helaas wel een kwestie van oefenen, want het weten is één, het daadwerkelijk doen is twee ;-). Veel succes en hoor graag hoe anderen kleine pauzes door de dag heen nemen zodat ze niet overprikkeld raken!
